در مرحله حمل بتن، عدم جداشدگي، عدم آلودگي به مواد زيان آور ، عدم تغيير شديد دما و كارآيي بتن از مهمترين اصول است. بديهي است انتخاب نوع وسيله حمل با توجه به شرايط حاكم بر پروژه و محيط كارگاه، دسترسي به وسايل مورد نظر و اقتصادي بودن يا مقرون به صرفه بودن آن صورت ميگيرد و بايد حجم بتن مورد نظر را در مدت زمان پيشبيني شده منتقل نمايد و انواع وسايل حمل با رعايت نكات مطروحه ميتواند بكار گرفته شود.
در مرحله حمل بتن، عدم جداشدگي، عدم آلودگي به مواد زيان آور ، عدم تغيير شديد دما و كارآيي بتن از مهمترين اصول است. بديهي است انتخاب نوع وسيله حمل با توجه به شرايط حاكم بر پروژه و محيط كارگاه، دسترسي به وسايل مورد نظر و اقتصادي بودن يا مقرون به صرفه بودن آن صورت ميگيرد و بايد حجم بتن مورد نظر را در مدت زمان پيشبيني شده منتقل نمايد و انواع وسايل حمل با رعايت نكات مطروحه ميتواند بكار گرفته شود، هر چند برخي وسايل حمل ممكن است از مزيتهايي نسبت به ساير وسايل برخوردار باشند. تسريع در حمل بتن همواره ميتواند مفيد باشد و پوشاندن سطح بتن در طول حمل براي كاهش تبخير توصيه ميشود. مسلماً سرعت حمل بتن و حجم آن بايد به نحوي باشد تا از بروز درز سرد در بين لايههاي بتن ريخته شده جلوگيري نمايد.
4-2-2- دستورالعملها
- در مرحله انتقال بتن با هر وسيلهاي كه صورت ميگيرد از جمله فرغون، جام، دمپر، تسمه نقاله، پمپاژ، كاميون حمل بتن و كاميون مخلوطكن بايد زمان انتقال از محل ساخت به محل بتن ريزي به حداقل ممكن برسد تا از افت زياد اسلامپ و افزايش دماي بتن جلوگيري گردد.
- انتقال بتن بايد مطابق با موارد ذكر شده در فصل هفتم آبا اجرا گردد.
- هنگامي كه از كاميون مخلوطكن براي حمل بتن استفاده ميشود، در صورت طولاني بودن مسير انتقال، پيشنهاد ميگردد تا امكاناتي فراهم شود تا آب مخلوط درمحل كارگاه (محل بتن ريزي) به مخلوط بتن افزوده شود.
- در صورت حمل بتن با كاميونهاي مخلوطكن در شرايط اقليمي معمولي، حداكثر مدت زمان انتقال بتن آماده تا محل بتنريزي بعد از اضافه نمودن آب به مخلوط، 5/1 ساعت (با حداكثر سرعت 6 دور در دقيقه براي مخلوطكن) ميباشد. در شرايط اقليمي گرم، زمان انتقال حداكثر 30 تا 45 دقيقه ( با حداكثر سرعت 3تا 4 دور در دقيقه براي مخلوطكن) توصيه ميشود. اين زمان حمل براي مسيرهاي صاف و هموار ميباشد. بهر حال فاصلة زماني حمل بايد به مراتب كمتر از زمان گيرش اوليه بتن باشد.
- وسايل انتقال بتن از مخلوطكن به محل نهايي بتنريزي بايد به گونهاي امكان رساندن بتن به محل بتنريزي را مهيا سازند كه مواد تشكيلدهنده جدا نشود و نيز از ايجاد وقفههايي كه سبب از دست رفتن حالت خميري بتن بين بتنريزيهاي متوالي مي شود، جلوگيري نمايد.
- هر مرحله از جابجا نمودن و انتقال بتن به كنترل دقيق نياز دارد تا يكنواختي موجود در يك نوبت ساخت بتن و همچنين يكنواختي بين نوبتهاي متوالي حفظ شود. جلوگيري از جدا شدن مصالح درشتدانه از ملات و آلودگي بتن الزامي است.
- در صورتي كه از پمپ بتن و لوله براي انتقال استفاده ميشود، بايد كاملاً توجه داشت كه جنس لولهها و اتصالات طوري نباشد تا با مواد سيمان واكنش داده و باعث تغيير مشخصات و خواص بتن گردد (مثلاً اگر لوله ها از جنس آلومينيوم باشد، بر اثر واكنش شيميايي بين آهك آزاد سيمان و آلومينيومي كه از سطح داخلي لوله خورده شده، گاز هيدروژن توليد مي شود و باعث افت كيفيت بتن مي گردد).
- در صورتي كه بتن ريزي با پمپ انجام مي شود، بتنريزي را در دورترين نقطه از پمپ شروع كرده و سپس به طرف عقب حركت داده شود و بتدريج با جدا كردن قسمت هايي از لوله از طول آن كاسته گردد.
در مورد مسائل مربوط به حمل و ريختن بتن با پمپ به نكات مربوط در آبا مراجعه شود (حداكثر اندازه سنگدانه تيز گوشه يك سوم قطر داخلي لوله و گرد گوشه 4/0 قطر داخلي لوله- اسلامپ توصيه شده براي مناطق مورد نظر 5/7 تا 15 سانتيمتر- بكارگيري اسلامپ بيشتر در صورت اطمينان از عدم جداشدگي و آبانداختن بويژه به كمك مواد اصلاحكننده لزجت يا مواد پودري ريز مانند دوده سيليسي- خنك كردن جداره خارجي لوله پمپ با پاشيدن آب خنك و يا استفاده از گوني خيس مشروط بر اينكه رطوبت محيط زياد نباشد و آب بتواند با آهنگ مناسبي تبخير شود).پرهيز از بكارگيري پمپ در هواي گرم بويژه در مسيرهاي طولانيتر از 100 متر بخاطر افزايش دماي بتن در اثر اصطكاك با جداره لوله و گيرش زودهنگام لايه مرزي بتن و لوله توصيه ميشود. جهت رفع مشكلات فوق و براي كاهش اصطكاك استفاده از سنگدانههاي گردگوشهتر، بويژه در مورد ماسه، كارآيي بيشتر با چسبندگي مناسب و متوسط، مصرف عيار سيمان بيش از 300 كيلوگرم و كمتر از 425 كيلوگرم در هر مترمكعب بتن، كاهش مصرف سيمان در صورت بكارگيري دوده سيليسي تا حد 375 كيلوگرم در هر مترمكعب بتن، محدود كردن دوده سيليسي به ميزان 5/7 درصد وزن سيمان، بكارگيري بافت ريز در مخلوط سنگدانه و پرهيز از ريزي بسيار زياد در مخلوط با افزايش شديد ماسه، بكارگيري روانكننده يا فوقروانكننده مناسب براي ايجاد رواني مطلوب ضمن حفظ همگني.