بتن ریزی در هوای سرد و یخبندان و دستورالعمل ها
در بتن ریزی در هوای سرد و یخبندان سرعت واکنش بین آب و سیمان کندتر شده و این امر موجب طولانی شدن مدت گیرایی بتن میگردد. همچنین این مسئله باعث طولانی تر شدن زمان قالب برداری شده که ممکن است در این مدت امکان وارد آمدن ضربه و ایجاد لرزش بیشتر شود.
در صورت سرد بودن بیش از حد و یخ زدن آب بتن، ممکن است ترکهایی در سازه ایجاد شود.
شرايط حصول هوای سرد (تعريف )
طبق تعريف جديد آيين نامه بتن ايران ، هوای سرد درحالی حاصل می گردد که در سه روز متوالی شرايط زير برقرار باشد:
الف: دمای متوسط هوا در شبانه رو زکنتر از 5+ باشد (دمای متوسط روزانه ، ميانگين حداکثر و حداقل دمای هوا در شبانه روز است و مای هوا با دماسنج حداقل و حداکثر که در حعبه چوبی استاندارد قرار دارد اندازه گيری می شود)
ب: دمای هوا برای بيش از نصف شبانه روز از 10 درجه سانتی گراد بيشتر نباشد.
تدابير خاص الزامی در هوای سرد
قالب و ميلگردها نبايد يخ زده باشد و از ريختن بتن بر روی زمين يخ زده بايد خودداری شود.
تدابير احتياطی هوای سرد
با رعايت تدابير الزامی برای اطمينان از عدم بروز مشکل بهتر است تدابير احتياطی زير مد نظر قرار گيرد :
- حداقل دمای بتن در هنگام ريختن و عمل بويژه براي قطعات تا حداقل بعد كمتر از 90 سانتي متر بیشتر از 10 درجه نباشد.
- عمل آوري تا رسيدن به 70 درصد مقاومت مشخصه بتن ادامه يابد.
- دمای ساخت ، بالاتر از دمای بتن ريزی باشد.
- اسلامپ بتن تا حد امکان ، کمتر اختيار شود، البته آئين نامهها آن را 50 ميلی متر اعلام کردهاند ولی با در نظر گرفتن شرايط اجرايی پروژه ممکن تغییر کند.
- بهتر است نسبت آب به سيمان از 0.5 تجاوز نکند.
- دمای بتن در هنگام ساخت نیز بیشتر از 10 درجه نباشد.
- حمل و ريختن بتن به سرعت انجام شود و در طول حمل از افت شديد دما جلوگيری گردد.
- بعد از عملآوری بتن از ایجاد شوک حرارتی و سرد شدن جلوگیری کنید.
- از سيمان با سرعت واکنش بالا استفاده گردد.
- در صورت لزوم مواد افزودنی زود گير کننده ( ضد يخ ) استفاده کنید
- حتما از مواد افزودنی حباب زا استفاده شود.
- از يخ زدن سنگدانه ها جلوگیری گردد.
- از روان کننده بتن برای کاهش آب و نسبت آب به سيمان استفاده گردد
نکات اجرايی برای اعمال تدابير الزامی و احتياطی
- در هنگام شب که هوا سردتر است و یا هنگام بارندگی روی سنگدانهها با نایلون، برزنت یا لحاف پشم شیشه پوشیده شود
- در صورت یخ زدگی لایه رویی سنگدانه، آن لایه از سطح کار جدا گردد.
- در حین کار از مصرف سنگدانههای یخ زده خودداری گردد.
- برای رسیدن به دمای میطلوب حین اجرای کار،میتوانید آب را کمی گرم کنید.(حداکثر 60 درجه)
- تراک میکسر بین 2.5 تا 3.5 متر مکعب بتن بارگیری کند و در طول حمل از چرخاندن دستگاه خودداری گردد.
- در حمل بتن وقفه ایجاد نگردد چراکه تاخیر در حمل موجب اتلاف دمای مطلوب بتن میشود.
- برای بتن ریزی در هوای سرد و یخبندان بهتر است از پمپ برای حمل بتن استفاده شود.
- بتن ریزی به سرعت و در لايه های 40 تا 50 سانتی متری اعمال شود.
- هنگام بتن ریزی در هوای سرد و یخبندان بهتر است به منظور حفظ و بالا بردن دمای بتن از عايق استفاده گردد.
- استفاده از عايق پشم شيشه ، يونوليت ، کاه و پوشال ، ماسه يا خاک و غيره می تواند گرمای ناشی از واکنش های سيمان را تا حد زيادی حفظ کند.
- استفاده از پوشش برزنتی و بکارگيری يک يا چند بخاری ( ترجيحا” بخاری برقی) می تواند به حفظ يا بالا بردن دما کمک نمايد.
- در صورت استفاده از بخاری گازی و نفتی باید به گونهای جایگذاری گردد که دود حاصل از آن با بتن تازه تماس نداشته باشد.
- در صورت استفاده از وسیله گرمایشی دقت شود که بتن کاملا خشک نگردد.
- می توان از لامپ های مادون قرمز برای ايجاد گرما با کارآيی خوب استفاده نمود.
- بهترين مصالح برای قالب بندی چوب می باشد ،
جدول مربوط به بتن ریزی در هوای سرد و یخبندان و دستورالعمل ها
دمای توصيه شده برای بتن ريزی در هوای سرد بر حسب درجه سانتی گراد
حداقل بعد قطعه Cm |
تا 30 |
90-30 |
180-90 |
بيش از 180 |
||
حداقل دمای بتن در هنگام ريختن و عمل آوری |
|
13 |
10 |
7 |
5 |
|
تا1- |
16 |
13 |
10 |
7 |
||
حداقل دمای * ساخت بتن در دمای هوای |
1- تا 18- |
18 |
16 |
13 |
10 |
|
کمتر از 18- |
21 |
18 |
16 |
13 |
||
حداکثر افت تدريجی دما در 24 ساعت پس از حفاظت |
|
28 |
22 |
17 |
11 |
|
حداقل زمان لازم حفاظت برای جلوگيری از خسارت ناشی از يخبندان زود هنگام بتن معمولی
نوع مصالح و سيمان |
سيمان نوع 1 يا 2 |
سيمان نوع 3 ، زودگيرکننده يا ضد يخ 600 کيلوگرم سيمان اضافی در هر متر مکعب بتن |
بتن بطور جدی در معرض يخبندان نيست |
4 |
2 |
بتن در معرض يخبندان است |
6 |
4 |
مدت زمان توصيه شده برای دستيابی به بخشی از مقاومت 28 روزه عمل آمده در آزمايشگاه
دمای عمل آوری |
10 درجه سانتی گراد |
21 درجه سانتی گراد |
||||
نوع سيمان* |
1 |
2 |
3 |
1 |
2 |
3 |
50 % |
6 |
9 |
3 |
4 |
6 |
3 |
75 % |
11 |
14 |
5 |
8 |
10 |
4 |
85 % |
21 |
28 |
16 |
16 |
18 |
12 |
95 % |
29 |
35 |
26 |
23 |
24 |
20 |
مراقبت های لازم بتن ریزی در هوای سرد لازم است؟
بتن ریزی در هوای سرد ، اول باید مراقبت های لازم در خصوص مصالح مصرفی ، طرح مخلوط بتن ، حمل ، ریختن و عمل آوردن بتن صورت بگیرد تا مصالح در هر مرحله از عملیات بتن ریزی دچار یخ زدگی نشوند.
گوشه و لبه های بتن در برابر یخ زدگی بیشتر در معرض آسیب قرار دارند، به همین علت دمای این بخش های به صورت متوالی کنترل شود و در صورت لزوم اقدامات لازم صورت بگیرد.
دمای بتن باید در طول و دوره عمل آوری به صورت مرتب ثبت شود. این کار باید کم کم دو بار در شبانه روز در نقاط مختلف ساختمان انجام شود تا بتوان از سلامت و شرایط مناسب بتن اطمینان کافی حاصل شود.